Tekst Ruben Murk

Forensisch onderzoek kan veel tijd kosten en kostbaar zijn. Om efficiënter te werken, worden meerdere technieken ontwikkeld die op een plaats delict al een indicatie geven wat in monsters aanwezig is. Zo werkt het NFI aan de validatie van mobiele apparatuur om al op locatie te bepalen hoeveel zwavel scheepsbrandstoffen bevatten.

“In de ideale situatie wordt direct in het veld een betrouwbaar resultaat verkregen."

Student David Redder werkt dit jaar bij de productgroep Milieu & Brand Technisch Onderzoek (MBT) van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Zijn stage-opdracht focust zich op het uitbreiden van snelle mobiele veldmeetmethoden en de validatie daarvan.

Validatie voor metingen zwavel

Eén van die apparaten is de handheld XRF. Een apparaat dat door middel van röntgenstraling kwalitatief en kwantitatief kan bepalen welke elementen zich in een monster bevinden. “Hiermee kan de elementsamenstelling van zowel vloeibare als vaste monsters bepaald worden en kan worden vastgesteld of bepaalde verontreinigingen aanwezig zijn”, vertelt Redder, student Middelbaar Laboratoriumonderzoek aan het ROC Leiden.

“In de ideale situatie wordt direct in het veld een betrouwbaar resultaat verkregen. Een deel van mijn stage richt zich dan ook op het nader valideren van de handheld XRF”, legt Redder uit. Zo is het voor de productgroep MBT belangrijk om al op de plaats delict aan te kunnen tonen of de hoeveelheid zwavel in scheepsbrandstoffen voldoet aan de wetgeving. 

Uitstoot bepalen voor schepen zijn vertrokken

Redder: “Zwavel is een luchtverontreinigende stof die bij verbranding van brandstoffen vrijkomt. De normen voor aanwezigheid van zwavel in brandstoffen zijn de afgelopen jaren steeds strenger geworden. De handheld XRF was nog niet voor zwavel gevalideerd en dat is de opdracht die ik tijdens mijn stage uitvoer.”

Onderzoeksapparatuur die het NFI inzet, moet altijd gevalideerd zijn. Op die manier weten deskundigen zeker dat de uitkomsten van metingen betrouwbaar zijn. En in het geval van zwavel scheelt dat tijd en geld, omdat het achteraf achterhalen van inmiddels vertrokken buitenlandse schepen lastig en niet altijd mogelijk is.

Onderzoeksapparatuur die het NFI inzet, moet altijd gevalideerd zijn. Op die manier weten deskundigen zeker dat de uitkomsten van metingen betrouwbaar zijn.

Meer apparatuur valideren

De kans is groot dat MBT ook andere mobiele apparatuur gaat valideren, als het werk daardoor efficiënter en goedkoper kan en de betrouwbaarheid van de resultaten kan blijven gewaarborgd.

Een veelgebruikte methode is bijvoorbeeld de Deltatox. Dit apparaat bepaalt de toxiciteit van een monster. Dit doet het apparaat door het licht dat bepaalde bacteriën uitstralen in het donker te meten. Hoe minder licht gemeten wordt, hoe vervuilder het monster is. In een aantal gevallen kan dit al op de plaats delict gebeuren.

“Verder bestaat er onder andere nog een kleurmeter die de kleur van bijvoorbeeld grond kan meten. Daaraan kunnen allerlei eigenschappen worden gekoppeld. En is er een zogenoemde Raman spectrometer die met behulp van zichtbaar licht wat heel dicht tegen infraroodlicht aan zit, direct de aanwezige stoffen zoals bestrijdingsmiddelen, kan bepalen.”