Tekst Suzan Demirhan
In Nederland is te weinig bekend over de aard en de omvang van dierenmishandeling. Dit terwijl onderzoek aantoont dat er een verband is tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld of kindermishandeling.
Het herkennen van mishandeling is soms lastig, bijvoorbeeld omdat blauwe plekken onder een vacht van een dier niet direct zichtbaar zijn.
Het signaleren van dierenmishandeling en de aanpak van dit probleem vraagt om een multidisciplinaire aanpak. De Universiteit Utrecht, het Nederlands Forensisch Instituut en Bureau Beke slaan hiertoe de handen ineen. Op woensdag 22 november is de officiële start van het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling (LED).
Unieke samenwerking
Het LED is een uniek samenwerkingsverband dat de kennis van diergeneeskundigen (veterinair pathologen) en forensisch-medisch experts combineert. “Forensisch onderzoek aan een mens of een dier is in essentie hetzelfde”, vertelt forensisch arts Huub Nijs. “Wij delen graag onze kennis op dit terrein en helpen op deze manier dierenartsen om vroegtijdig opvallende letsels en forensische sporen te signaleren en interpreteren. Via een beveiligde website kunnen dierenartsen bij een vermoeden van dierenmishandeling anoniem gegevens zoals (röntgen)foto’s van het dier uploaden.
Het herkennen van mishandeling is soms lastig, bijvoorbeeld omdat blauwe plekken onder een vacht van een dier niet direct zichtbaar zijn. De beschikbare gegevens worden geduid om dierenmishandeling te onderscheiden van (zeldzame) aandoeningen, ongelukken en gevolgen van gedrag door het dier zelf of andere dieren. Voor een eventueel strafrechtelijk onderzoek is het van essentieel belang dat de bevindingen van de dierenarts op dat moment objectief en juist geïnterpreteerd worden.
Adviesrol voor forensisch experts
Een forensisch arts, forensisch arts-antropoloog en forensisch toxicoloog staan paraat om bij twijfel passend advies te geven over de vervolgstappen. “Stel dat een dierenarts geconfronteerd wordt met letsels die niet lijken te passen bij de verklaringen van de eigenaar, of dat hij oude botbreuken vindt. Dan kunnen wij bijvoorbeeld op basis van ingestuurde (röntgen)foto’s de vermoedens van de dierenarts nader bestuderen en advies geven over de vervolgstappen”, vertelt arts-antropoloog Reza Gerretsen.
Toxicoloog Rogier van der Hulst vult aan, “Er zijn situaties denkbaar waarin een dier ernstig ziek of soms zelfs dood op de onderzoekstafel van de dierenarts belandt en waarin een sterk vermoeden van vergiftiging bestaat. Wij adviseren dan bijvoorbeeld hoe en welke bemonsteringen het beste genomen kunnen worden voor nader onderzoek.”
Landelijke database
Het komende jaar verwacht het LED ongeveer 50 zaken te onderzoeken. Bureau Beke voert op basis van LED-gegevens aanvullend onderzoek uit naar het voorkomen en de achtergronden van dierenmishandeling. Hiermee wordt het mogelijk om gerichte, preventieve maatregelen te nemen en meer leed te voorkomen.
