Tekst Ruben Murk
Ongeveer een kwart van het legale consumentenvuurwerk dat is getest, voldoet niet aan de veiligheidseisen. Dat blijkt uit controles die het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft uitgevoerd in opdracht van de Inspectie van Leefomgeving en Transport (ILT).
De meest voorkomende problemen zijn omvallend vuurwerk en delen die brandend tot op de grond naar beneden dwarrelen. “We kijken bij onze testen naar de risico’s voor de consumenten. We maken dan ook een selectie op basis van een de risico’s”, vertelt Romke van der Wal, inspecteur bij de ILT.
Het NFI en de ILT hebben in de afgelopen maanden in totaal twintig dagen getest. Dat begint al in april, maar de drukte ligt vooral in oktober, november en december als het vuurwerk uit China via de Rotterdamse haven ons land binnenkomt. In totaal zijn 302 verschillende artikelen getest. “Van ieder artikel worden tien exemplaren afgestoken. Je spreekt dus al snel over ruim 3000 stuks vuurwerk dat is getest.”
100.000 kilo gevaarlijk vuurwerk
Importeurs van het consumentenvuurwerk zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit. Het vuurwerk moet daarbij voldoen aan Nederlandse en Europese regels. De vuurwerkbedrijven melden hun import aan de douane en in een speciaal digitaal meldsysteem voor vuurwerk. Op basis van deze gegevens, inschatten van de risico’s, tips en inlichtingen uit binnen- en buitenland voert de ILT inspecties uit bij de importeurs en test het samen met het NFI zo’n 300 partijen vuurwerk per jaar. Hiermee wordt voorkomen dat zo’n 80.000 tot 100.000 kilo gevaarlijk vuurwerk op de markt komt.
Als vuurwerk niet deugt, kan het soms worden hersteld, bijvoorbeeld bij verkeerde labels of aanpassing van stabiliteitsvoorziening (steviger basis). Als mankementen of overtredingen te groot zijn, moeten importeurs zelf zorgen voor de vernietiging van het afgekeurde vuurwerk. Doen ze dat niet, dan riskeren ze een dwangsom. De hoogte daarvan wordt bepaald aan de hand van de omvang en de ernst van de overtreding. Het maximum is 60.000 euro bij een heel grote partij. De ILT wil hiermee dat de importeurs hun verantwoordelijkheid nemen en dat de veiligheid van het consumentenvuurwerk verbetert.
Risicogerichte controle en CE-markering
Al het dit jaar geteste vuurwerk had een CE-markering. Sinds 2014 moet al het in Nederland geïmporteerde vuurwerk zo’n CE-markering hebben. Dat 22 procent van het geteste geïmporteerde vuurwerk dit jaar is afgekeurd, betekent niet dat bij ongeveer een kwart van al het vuurwerk iets mis is. De ILT zoekt gericht naar artikelen en partijen waar de consument extra risico loopt bij afwijkingen.
De CE-markering mag pas worden aangebracht nadat een aangemelde instantie (een zogenoemde notified body) in een van de EU–landen de verplichte certificaten heeft verstrekt en de bijbehorende testen zijn uitgevoerd.