Tekst Ruben Murk

De politie gaat bij ernstige auto-ongelukken gebruikmaken van de data die moderne voertuigen bijhouden. De auto wordt zo een belangrijke getuige, zo schrijft het AD. Aart Spek, verkeersongevallenonderzoeker bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), herkent die trend.

"Als een bestuurder vroeger bij een ongeval in de remmen dook, trok hij een vette zwarte streep op het asfalt. Die zwarte strepen zien we nu bijna niet meer."

“Event Data Recorder (EDR) zou in de toekomst een belangrijke rol kunnen spelen bij onderzoeken naar verkeersongevallen. Het systeem slaat allerlei gegevens uit sensoren en computers van de auto op. Bijvoorbeeld hoe hard de auto reed, wanneer de bestuurder begon met remmen en wat de snelheid was op het moment van de botsing”, schetst Spek. Het vakgebied van de deskundige lijkt daarmee langzaam te veranderen. “Ik denk dat wij in ongeveer de helft van de zaken waarin de politie onze hulp inroept, we al een analyse van digitale gegevens doen, waaronder EDR.”

Dynamisch vakgebied

Dat was een aantal jaren geleden nog wel anders, maar dat komt niet alleen door de komst van EDR. Ook anderen technische hulpmiddelen zorgen ervoor dat het vakgebied dynamisch moet inspelen op veranderingen. Neem ABS. Dat systeem voorkomt dat autobanden blokkeren tijdens het remmen, bijvoorbeeld als er hard wordt geremd omdat een bestuurder een ongeval probeert te voorkomen. 

Een sensor detecteert of een wiel dreigt te blokkeren en neemt kort de remdruk weg als dat nodig is. “In de afgelopen jaren hebben we in onze onderzoeken nauwelijks nog auto’s zonder ABS voorbij zien komen. Als een bestuurder vroeger bij een ongeval in de remmen dook, trok hij een vette zwarte streep op het asfalt. Die zwarte strepen zien we nu bijna niet meer”, legt Spek uit.

“Na de botsing ontstaan nog wel steeds slipsporen op het wegdek. Die ontstaan bijvoorbeeld doordat de auto scheef op het wegdek komt te staan ten opzichte van de richting waarin het voertuig zich bewoog.” Op basis daarvan – en de schade aan de voertuigen - kunnen deskundigen van het NFI achterhalen hoe hard een auto moet hebben gereden op het moment van de botsing.

"Het systeem levert veel meer informatie dan bij traditioneel verkeersongevallenonderzoek. Dat betekent dus ook uitgebreidere analyses."

EDR

Volgens het AD gaan na een proef in Rotterdam zeven van de tien politieregio’s nog dit jaar aan de slag met de analyse van EDR. In de Verenigde Staten is EDR al jaren standaard en zijn agenten uitgerust met apparatuur om EDR uit te lezen. Ook in Europa lijkt daarvoor wetgeving in de maak en verschillende fabrikanten bouwen EDR al in hun wagens.

“Voordeel van wetgeving is dat er één soort systeem op de markt komt dat dezelfde gegevens levert”, zegt Spek. “Ik verwacht dat we in de toekomst steeds vaker analyses van EDR gaan doen. Het systeem levert veel meer informatie dan bij traditioneel verkeersongevallenonderzoek. Dat betekent dus ook uitgebreidere analyses.”

Daardoor kunnen de onderzoekers zichzelf ook veel meer vragen stellen. Want niet alleen informatie van de botsing is beschikbaar, ook veel meer informatie van (vlak) voor het ongeluk is uit te lezen. “Je kunt terughalen wat een bestuurder voor het ongeval heeft gedaan. Waarom hij heeft hij niet geremd? Of juist gas gegeven vlak voor een gevaarlijke bocht? Of was er misschien juist een technisch defect?”