Tekst Ruben Murk

Met enige regelmaat duiken in de media berichten op over feestgangers die overlijden door xtc-gebruik. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) onderzoekt een deel van deze zaken. “Iedereen reageert anders op een zelfde concentratie MDMA.”

"We hebben een geval gezien, waarbij twee mensen onder dezelfde omstandigheden hetzelfde hadden gebruikt. Bij de ene gebruiker had dit heel weinig effect, de ander overleed.”

Klaas Lusthof is toxicoloog bij het NFI. Hij sprak onlangs op een bijeenkomst van het Trimbos Instituut over de gevaren van xtc. Hier waren onder meer mensen uit de verslavingszorg, studenten, forensisch artsen en een officier van justitie aanwezig. “De bijeenkomst was bedoeld om te discussiëren welk advies je xtc-gebruikers het beste kan geven.”

De kans dat mensen doodgaan wanneer ze een xtc-pil gebruiken, is statistisch gezien misschien dan niet heel groot, toch waarschuwt Lusthof voor de gevaren. “We hebben een geval gezien, waarbij twee mensen onder dezelfde omstandigheden hetzelfde hadden gebruikt. Bij de ene gebruiker had dit heel weinig effect, de ander overleed.”

Waarschuwing

Lusthof waarschuwt dat je nooit precies kan zeggen hoe je reageert op het gebruik van een xtc-pil. “Hoe het komt dat mensen verschillend reageren, weten we niet precies. Het zou te maken kunnen hebben met hoe een lichaam de stoffen afbreekt. We zouden dit eigenlijk meer willen onderzoeken, bijvoorbeeld door vaker bloed van slachtoffers af te nemen.”

De toxicoloog waarschuwt nog wel voor een ander gevaar. Bij iemand die een hogere dosis neemt, lijken de concentraties in het bloed verder door te schieten. “Iemand die een twee keer zo hoge dosis neemt, kan een drie keer zo hoge hoeveelheid in het bloed hebben.”

"De laatste jaren zien we op festivals juist weer een toename van het aantal xtc-gebruikers.”

Toename aantal zaken

Lusthof constateert dat het aantal zaken met xtc-doden (MDMA) de laatste jaren bij het NFI toeneemt. In 2011 ging het om één zaak, in 2013 om zeven zaken en vorig jaar waren dat negen zaken. De toename van het aantal zaken bij het NFI wil niet zeggen dat er meer xtc-doden vallen in Nederland; het kan ook zo zijn dat meer zaken bij het NFI worden aangedragen.

Raymond Niesink, toxicoloog bij het Trimbos Instituut, stelt dat je heel voorzichtig moet zijn harde conclusies te verbinden aan cijfers. “Maar wat we zien in onze drugsmonitor is dat eind jaren 90 een toename was van xtc-gebruik. Daarna nam dat af, maar de laatste jaren zien we op festivals juist weer een toename van het aantal xtc-gebruikers.”

Volgens Niesink blijkt nog iets anders uit de monitor; de gemiddelde dosering MDMA in xtc-pillen lijkt de laatste jaren steeds hoger te liggen. In 2009 had slechts een klein aantal van de pillen een MDMA-dosering van 150 milligram, tegenwoordig bevat meer dan de helft van de onderzochte pillen een dergelijke dosering.

“Zo’n dosering heeft effect op hoe mensen reageren, zoals ongewenste stijging van de lichaamstemperatuur of hartritmestoornissen. Bij sommige mensen schiet dat uit”, bevestigt Niesink het beeld dat Lusthof schetst. Niesink sluit af: “Sommige mensen zeggen dat xtc een veilige drug is. Wij vinden dat niet.”