Tekst Ruben Murk

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) voert jaarlijks honderden onderzoeken naar schietincidenten uit. Op de schietbaan kunnen deskundigen reconstructies uitvoeren met wapens uit de wapenkluis.

"Het NFI lost jaarlijks duizenden proefschoten. De opgevangen kogels en hulzen worden gebruikt voor het vergelijkend kogel- en hulsonderzoek."

Het team wapens en munitie van het NFI beheert de wapen- en munitiekluis, waarin allerlei verschillende soorten wapens en munitie zijn opgeslagen. Van heel bijzondere wapens, zoals bijvoorbeeld een gesp van een riem en een wandelstok waarmee een aantal dodelijke schoten kan worden gelost, tot veel voorkomende wapens.

Het NFI lost jaarlijks duizenden proefschoten. De opgevangen kogels en hulzen worden gebruikt voor het vergelijkend kogel- en hulsonderzoek. Daarnaast worden de resultaten van de proefschoten gebruikt om bijvoorbeeld scenario’s die verdachten schetsen te toetsen. Daarvoor moeten de schoten wel worden gelost met een zelfde soort wapen en munitie die ook in een strafzaak zijn gebruikt. Want ieder wapen heeft in combinatie met een bepaald type munitie zijn eigen bijzondere eigenschappen.

Groeiende collectie

De wapens liggen veilig opgeborgen achter slot en grendel en zijn van documenten voorzien, zodat wapendeskundige Benno Jacobs en zijn collega’s exact weten welke wapens in huis zijn. De wapenkluis bevat nu zo’n 2500 verschillende vuurwapens. En daar komen er ieder jaar weer een aantal bij.

Maar hoe komt een instituut als het NFI aan deze wapens? De politie neemt jaarlijks duizenden wapens in beslag. Dat kan om zeer zware vuurwapens gaan die in beslag zijn genomen van criminelen, maar ook om op het oog onschuldige speelgoedwapens of om een houten balk dat als slagwapen is gebruikt.  

Nepwapens

“Er zitten nepwapens tussen die niet van echt zijn te onderscheiden”, vertelt Jacobs, terwijl hij bij de politie langs rekken met in beslaggenomen vuurwapens loopt. De politie slaat alle in beslaggenomen wapens zorgvuldig op. Als een rechter toestemming geeft om het beslag op het wapen op te heffen, vernietigt de politie de wapens. Voor het forensisch onderzoek heeft het NFI een vrijstelling en mag daarmee deze wapens onder strikte voorwaarden beheren in de eigen wapenkluis.

Deskundigen van het NFI gaan een paar keer per jaar langs bij de politie om te zien of tussen de in beslaggenomen wapens exemplaren zitten die ontbreken in de referentiecollectie vuurwapens van het NFI. Het kan echter jaren duren voordat het wapen ook daadwerkelijk naar het NFI kan, simpelweg omdat een strafzaak ook jaren kan duren.

“We hebben een schema waarbij ieder wapen in principe eens in de vijf jaar wordt nagekeken.”

Onderhoud en trends

Het bijhouden van de wapencollectie biedt zo zijn voordelen. “De inbeslaggenomen wapens geven een beeld van welke wapens in een bepaalde periode of in een bepaalde regio veel voorkomen. Daardoor weten we welke trends er zijn”, zegt Jacobs. Aan de andere kant kost het onderhoud van deze collectie tijd. De wapens worden onder meer onderhouden, omdat de kans anders groot is dat ze door de luchtvochtigheid gaan roesten. “We hebben een schema waarbij ieder wapen in principe eens in de vijf jaar wordt nagekeken.”