Op een huisartsenpost meldt zich ’s avonds laat een jonge moeder met een benauwde baby. Keelontsteking, constateert de dienstdoende arts. Maar bij het lichamelijk onderzoek merkt hij ook iets anders op: de baby heeft meerdere blauwe plekken. Is hier sprake van kindermishandeling?

Vanaf deze week kan de huisarts advies vragen bij het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling (LECK). In Amsterdam, Utrecht en Rotterdam staan 24/7 specialistische kinderartsen klaar om telefonisch te adviseren. Wat kan een arts het beste doen als hij denkt dat er sprake is van kindermishandeling? Hoe onderbouwt de medicus zijn vermoedens?  “Blauwe plekken zijn ongewoon voor kinderen onder een jaar,” zegt kinderarts Elise van de Putte van het Wilhelmina Kinderziekenhuis en een van de LECK-artsen. “Dat is dus een aanwijzing die nader onderzocht moet worden.”

“Blauwe plekken zijn ongewoon voor kinderen onder een jaar.”

Twee deskundigen onderzoeken het kind

Het is lastig om een diagnose van kindermishandeling rond te krijgen, weet Van de Putte. Dat komt omdat kennis van letsel deels bij reguliere kinderartsen en deels bij forensisch geneeskundigen ligt. In expertisecentrum LECK is deze kennis verenigd. Elk kind dat bij het LECK wordt aangemeld, wordt eerst gezien door een kindergeneeskundige en daarna beoordeeld door een forensisch specialist van het Nederlands Forensisch Instituut.

Daarbij hoeft niet elk kind daadwerkelijk naar onze spreekkamers te komen. “Als het regionaal kan, liever regionaal. Dan doet de plaatselijke op deze problematiek geschoolde kinderarts het onderzoek en bekijken wij de foto’s en de verklaring van de ouders.” Het LECK verwacht ongeveer een op de drie kinderen zelf te onderzoeken. In de meeste gevallen zal het daarbij gaan om vermoedens van seksueel misbruik. Blauwe plekken, brandwonden en botbreuken zijn andere aanleidingen tot nader onderzoek. “Wij toetsen de botbreuk aan het verhaal dat de ouders vertellen. Kan deze fractuur door bijvoorbeeld een val van de trap worden verklaard?”

"Het in veiligheid brengen van kinderen op de eerste plaats.”

Na bewijs volgt melding

Het LECK adviseert in eerste instantie vooral artsen, maar ook regionale verwijzers uit de jeugdzorg en de sociale wijkteams kunnen in de toekomst bij het centrum terecht. “We krijgen het bewijs meestal niet honderd procent rond.  Maar als er vermoedens zijn, volgt een overleg en melding bij Veilig Thuis, het voormalige Advies- en Meldpunt Kindermishandeling.” Ook een aangifte door Veilig Thuis behoort dan tot de mogelijkheden. “Voor het LECK komt het in veiligheid brengen van kinderen op de eerste plaats.”