Tekst Ruben Murk
Het huis was leeggeroofd. De dader ging professioneel te werk, liet nauwelijks sporen na en dus had de politie weinig aanknopingspunten. Wel had de dief zich gestoten aan een tafel. Een paar druppels bloed waren daar de stille getuigen van. DNA-onderzoek wees uit dat de inbreker waarschijnlijk kaal moet zijn geweest.
"Enkele tientallen medewerkers van het NFI lieten een foto van de bovenkant en de zijkant van hun hoofd maken."
Het is nu nog toekomstmuziek maar Poolse forensisch onderzoekers hopen straks op basis van DNA-onderzoek te kunnen zeggen of en hoe kaal een verdachte is. De Jagiellonian Universiteit in Krakow verwerft daarover binnen Europa analysemonsters, die als basis dienen om in de toekomst betrouwbare voorspellingen te kunnen uitvoeren.
Het NFI en andere Europese laboratoria die op verschillende gebieden samenwerken, leveren de komende weken foto’s en wangslijmvliesafnames aan de onderzoekers in Polen. Enkele tientallen medewerkers van het NFI lieten een foto van de bovenkant en de zijkant van hun hoofd maken. Het gaat om mannen jonger dan 50 jaar die al kaal zijn - of beginnen te worden - en oudere mannen met nog een volle bos haar.
Haargrens
Uit het wangslijmvlies wordt DNA gehaald om de genetische code te bepalen op 47 punten, officieel SNP’s genoemd. Door die gegevens te koppelen aan de kennis over de haargrens van de ‘donoren’, kan een Europese database worden gemaakt. Verder kunnen de onderzoekers nagaan welke van deze SNP’s het beste kunnen voorspellen hoe kaal iemand is.
Het DNA-spoor van een verdachte kan in de toekomst worden geanalyseerd en vergeleken met gegevens die uit dit Poolse onderzoek zijn vastgelegd. Volgens DNA-onderzoekers Natalie Weiler en Margreet van den Berge van het NFI zijn de gegevens en de foto’s van de tientallen mannen die de Europese labs aanleveren voldoende om een betrouwbare database aan te leggen, mits de genetica dit toelaat.
"Met de gegevens kunnen forensische onderzoekers straks zeggen of een dader kaal is of nog een volle bos haar heeft."
Compositiefoto
Met de gegevens kunnen forensische onderzoekers in de toekomst zeggen of een dader kaal of nog een volle bos haar heeft. Het enige dat ze daarvoor nodig hebben is een daderspoor, waaruit ze DNA kunnen veiligstellen. Dat kan bloed zijn, maar bijvoorbeeld ook huidschilfers of – als iemand nog niet helemaal kaal is - haar. De politie kan de uitkomsten ervan gebruiken om verdachten uit te sluiten of in te zetten bij het maken van een betrouwbare compositiefoto.
Kaalheid is een heel duidelijk en zichtbaar kenmerk die de opsporing van verdachten kan vergemakkelijken. En hoewel wetenschappers steeds meer technieken ontwikkelen, gelden in Nederland strenge regels voor de opsporing op basis van uiterlijke kenmerken. Dat mag nu alleen op basis van geslacht, ras en oogkleur. Maar kaalheid zou in de toekomst mogelijk ook kunnen worden gebruikt.
