Bijblijven in DNA-discussie

Advocaat Paul Acda ziet dat door de stormachtige ontwikkelingen een advocaat al gauw een kennisachterstand oploopt. Hij waarschuwt collega’s te  waken voor onwetendheid.

“In het verleden was het voor een goede verdediging misschien voldoende om alleen de conclusies van een NFI-rapport te begrijpen. Tegenwoordig niet meer.” Het Nederlands Forensisch Instituut organiseert half november een cursus over DNA-onderzoek voor advocaten.

Complexer

De cursus duurt twee dagen. Op de eerste dag leggen DNA-deskundigen uit hoe DNA-onderzoek bij het NFI wordt uitgevoerd. “De forensische wetenschap is constant in ontwikkeling en nieuwe mogelijkheden blijven zich aandienen. De keerzijde is dat het waarderen van de verkregen resultaten binnen strafzaken steeds complexer wordt”, zegt DNA-wetenschapper Lex Meulenbroek hierover. Op de tweede dag behandelt Acda samen met Geert-Jan Knoops onder meer het opstellen van de juiste onderzoekshypothesen en -vragen.

Acda herkent het tempo en de complexiteit. “Bij het Openbaar Ministerie werken forensisch officieren van justitie met veel kennis van DNA-onderzoek. Ik kan me voorstellen dat dit ook voor de rechtspraak geldt. Rechters weten steeds meer van complexe DNA-onderzoeken. Het werkt daarom niet meer om als advocaat, zoals in het verleden nog wel eens gebeurde, een hoop stof op te werpen.”

Zaak Amanda Knox

“Als advocaat is het essentieel  om de juiste vragen te kunnen stellen. Niets is zo belangrijk. Want als je de juiste vragen stelt,  kom je snel tot de kern. Je kunt wel allerlei vragen opwerpen, maar wat heeft je cliënt eraan als het uiteindelijk niets oplevert?”

Acda verwijst naar de zaak rondom Amanda Knox. Zij werd eind augustus in Italië bij verstek veroordeeld tot 28 jaar celstraf voor de moord op een Engelse vrouw. “Het forensisch DNA-onderzoek op een bh-clip was goed uitgevoerd. Maar de bh-clip bleek op meerdere plekken op de plaats delict te zijn gefotografeerd en ook door verschillende rechercheurs te zijn vastgehouden met zichtbaar vuile handschoenen. In zo’n geval, waarbij een bewijsstuk verplaatst is en door meerdere – mogelijk met ander DNA – vervuilde handen gaat, kan het goed zijn om een DNA-deskundige te bevragen over wat dat betekent voor de DNA-analyse: kan er nog wel enige betekenis worden toegekend aan het DNA op het bewijsstuk?”

Praktijk

Beide advocaten behandelen het thema aan de hand van een praktijkvoorbeeld. “Het wordt heel interactief. Hoe ga je met een bepaalde casus om? Wat zijn de persoonlijke interpretaties van de deskundige? Waarom is hij tot die conclusie gekomen? Hoe stel je in de rechtszaal of schriftelijk de juiste vragen?”

De cursus richt zich dan wel op DNA-onderzoek, maar Acda meent dat de leerstof ook elders van toepassing is. “Ook in andere forensische disciplines zijn de ontwikkelingen snel gegaan en de handvatten in deze cursus  ten aanzien van DNA gaan grotendeels ook op voor andere forensische onderzoeken. Bovendien: door verdieping van kennis van advocaten helpen ze mee in de discussie over forensisch onderzoek. Scherpe vragen brengen het NFI misschien wel op het idee: moeten we daar iets mee?”